ÖZET: 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nun 23, 24/3 ve 21/1. madde ve fıkraları uyarınca verilen idari para cezası ile 28. maddesinin son fıkrası uyarınca tespit edilen tazminatın iptali istemiyle açılan davanın, tazminata ilişkin kararın da idari yargıda konu yapılması karşısında 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3. maddesi ve aynı Kanun’un 27. maddesinin sekizinci fıkrası hükmü bir arada değerlendirildiğinde İDARİ YARGI YERİN-DE çözümlenmesi gerektiği hk.
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/313 KARAR NO : 2019/406 KARAR TR : 08.07.2019
| ÖZET: 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nun 23, 24/3 ve 21/1. madde ve fıkraları uyarınca verilen idari para cezası ile 28. maddesinin son fıkrası uyarınca tespit edilen tazminatın iptali istemiyle açılan davanın, tazminata ilişkin kararın da idari yargıda konu yapılması karşısında 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3. maddesi ve aynı Kanun’un 27. maddesinin sekizinci fıkrası hükmü bir arada değerlendirildiğinde İDARİ YARGI YERİN-DE çözümlenmesi gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : 1- M.O.
2- A.U.
3- M.Ç.
Davalı : Orman ve Su İşleri Bakanlığı
Vekili : Av. R.E.Ü.
O L A Y : Orman ve Su İşleri Bakanlığı VIII. Bölge Müdürlüğü – Karaman Şube Müdür-lüğünün 22.02.2018 gün ve 2018-19 sayılı kararı ile, Karaman İli, Merkez İlçesi, Bucakkışla Köyü’nde 30.12.2017 günü, davacı A.U.’ın, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nun 4/1 ve 12. maddelerini ihlal ettiğinin tespit edildiğinden bahisle, davacı adına 4915 sayılı Kanun’un 21/1 ve 23. madde ve fıkraları uyarınca toplam olarak 995,00 TL;
22.02.2018 gün ve 2018-16 sayılı kararı ile, Karaman İli, Merkez İlçesi, Bucakkışla Köyü’nde 30.12.2017 günü, davacı M.O.’ın, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nun 4/1 ve 12. maddelerini ihlal ettiğinin tespit edildiğinden bahisle, davacı adına 4915 sayılı Kanun’un 21/1 ve 23. madde ve fıkraları uyarınca toplam olarak 995,00 TL;
22.02.2018 gün ve 2018-18 sayılı kararı ile, Karaman İli, Merkez İlçesi, Bucakkışla Köyü’nde 30.12.2017 günü, davacı M.Ç.’nun 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nun 4/1, 12 ve 14. maddelerini ihlal ettiğinin tespit edildiğinden bahisle, davacı adına 4915 sayılı Kanun’un 21/1, 23 ve 24/3. madde ve fıkraları uyarınca toplam olarak 1.541,00 TL idari para cezası verilmiştir.
Aynı kurum tarafından 22.02.2018 günü düzenlenen tazminat raporuna göre belirlenen 13.000,00 TL tazminatın 30 gün içinde ödenmesi gerektiği, aynı kurumun 23.02.2018 gün ve 63217802-858- 47318, 47272, 47320 sayılı yazıları ile davacılara ayrı ayrı bildirilmiştir.
Davacılar ayrı ayrı dilekçeler ile idari para cezası ile tazminatın iptali istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuşlar, Hakimlikçe, itiraz dilekçeleri Hakimliğin D. İş. No: 2018/662 esasına kaydedilerek birlikte yargılama yapılmıştır.
Karaman Sulh Ceza Hâkimliğince, 25.12.2018 gün ve D. İş. No: 2018/662 sayılı karar ile, idari para cezalarının iptali istemiyle yapılan itirazın esası incelenerek, itirazların ayrı ayrı reddine, tazminatın iptali istemiyle yapılan itirazın ise, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 28/1-b mad-desinde, başvuru konusu kararın Sulh Ceza Hâkimliğinde incelenebilecek kararlardan olmadığının anlaşılması halinde bu nedenlerle başvurunun reddine karar verileceğinin hüküm altına alındığı, itiraz edenlerin dilekçelerinde belirttiği 22.02.2018 tarihli tazminat raporlarının idari para cezası niteliği taşımadığı, aksine karşı taraftan talep edilen tazminat niteliğinde olduğu, bu tazminat istemine ilişkin itirazın Sulh Ceza Hâkimliğinde incelenebilecek itirazlardan olmadığı gerekçesiyle başvuruların ayrı ayrı reddine karar verilmesi üzerine, davacılar ayrı ayrı dilekçeler ile karara itiraz etmiştir.
EREĞLİ (KONYA) SULH CEZA HÂKİMLİĞİ: 01.02.2019 gün ve 2019/323 D.İş sayılı karar ile, davacı M.Ç.’nun itirazını inceleyerek, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27. maddesinin 8. fıkrasında, idari yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararların da verilmiş olması halinde; idari yaptırım kararına ilişkin hukuka aykırılık iddialarının bu işlemin iptali talebiyle birlikte idari yargı merciinde görüleceğinin düzenlendiği, kanun hükmü gereği muterizin idari yaptırım kararına ve tazminat kararına yapmış olduğu hukuka aykırılık iddialarının idari yargı merciinde görülmesi gerektiği açıklanarak, Karaman Sulh Ceza Hâkimliğinin 25.12.2018 gün ve 2018/662 D.İş sayılı kararının kaldırılarak Karaman Sulh Ceza Hâkimliğinin görevsizliğine kesin olarak karar vermiş;
EREĞLİ (KONYA) SULH CEZA HÂKİMLİĞİ: 04.02.2019 gün ve 2019/217 D.İş sayılı karar ile, davacılar A.U. ve M.O.’ın itirazını inceleyerek, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27. maddesinin 8. fıkrasında, idari yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararların da verilmiş olması halinde; idari yaptırım kararına ilişkin hukuka aykırılık iddialarının bu işlemin iptali talebiyle birlikte idari yargı merciinde görüleceğinin düzenlendiği, kanun hükmü gereği muterizin idari yaptırım kararına ve tazminat kararına yapmış olduğu hukuka aykırılık iddialarının idari yargı merciinde görülmesi gerektiği açıklanarak, Karaman Sulh Ceza Hâkimliğinin 25.12.2018 gün ve 2018/662 D.İş sayılı kararının kaldırılarak Karaman Sulh Ceza Hâkimliğinin görevsizliğine kesin olarak karar vermiştir.
Davacılar, bu kez, idari para cezası ile tazminatın iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmışlardır.
KONYA 2. İDARE MAHKEMESİ; 08.03.2019 gün ve E:2019/235 sayı ile, incelenen uyuşmazlıkta, öngörülen idari para cezası ile müteselsilen tazminat ödenmesi kararının 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 16.maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 4915 sayılı Kanun’da, bu Kanun uyarınca verilen idari para cezası ile tazminata karşı kanun yoluna ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, bu durumda Kabahatler Kanununun 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacak olması nedeniyle görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Yasa hükümlerinin dikkate alınacağından, idari para cezası ile müteselsilen tazminat ödenmesi kararına karşı açılan davanın görüm ve çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dava dosyasının Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine ve davanın incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesince karar verilinceye kadar ertelenmesine karar vermiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE:
Uyuşmazlık Mahkemesinin Hicabi DURSUN’un başkanlığında, Üyeler Şükrü BOZER, Mehmet AKSU, Birol SONER, Süleyman Hilmi AYDIN, Aydemir TUNÇ ve Nurdane TOPUZ’un katılımlarıyla yapılan 08.07.2019 tarihli toplantısında:
I-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;
İdare Mahkemesince, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, idari yargı dosyasının Mahkemece, ekinde adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıl-dığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülten Fatma BÜYÜKEREN’in davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nun 23, 24/3 ve 21/1. madde ve fıkraları uyarınca verilen idari para cezası ile 28. maddesinin son fıkrası uyarınca tespit edilen tazminatın iptali istemiyle açılmıştır.
4915 sayılı Kanun’un, “Av ve yaban hayvanlarının korunması ve koruma alanları” başlığı altında düzenlenen 4. maddesinin birinci fıkrasında, “ Yaban hayvanı türleri içinde yer alan ve Bakanlıkça belirlenen av hayvanlarından, korunması gerekenler Merkez Av Komisyonunca, av hayvanlarının dışında kalan yaban hayvanları ile diğer türler gerektiğinde ilgili kuruluşların uygun görüşleri alınarak Bakanlıkça koruma altına alınır. Bu karar Resmî Gazetede yayımlanır. Koruma altına alınan yaban hayvanları avlanamaz. Yaban hayvanları üreme, tüy değiştirme ve göç dönemlerinde rahatsız edilemez, yavru ve yumurtaları toplanamaz, yuvaları dağıtılamaz ve memeliler kış uykusunda rahatsız edilemez. Lüzumu halinde bu yaban hayvanlarının kendilerinden, yavru ve yumurtalarından, korundukları süre içinde faydalanma ve zararlı olanları ile mücadele ve men edilen avlanma usulleri ile geçici olarak avlanma esasları Bakanlıkça tespit edilir….”;
“İzne tâbi, yasak ve serbest av sahaları” başlıklı 12. maddesinde, “ Özel avlaklarda avlanmak avlak sahibinin, Devlet avlakları, genel avlaklar ve örnek avlaklarda avlanmak Bakanlığın iznine bağlıdır. Sahipli arazilerde avlanmayla ilgili esaslar Bakanlıkça tespit edilir.
Özel kanunlarla veya Merkez Av Komisyonunca avlanmanın yasak edildiği yerlerde ve 2 nci maddenin 11, 12 ve 13 üncü bentlerinde tanımlanan saha ve istasyonlarda avlanılamaz. Buralarda, ancak av ve yaban hayvanlarının çoğaldığı ve zararlı olduğu hâllerde avlanmaya Bakanlıkça izin verilebilir. 2 nci maddenin 12 nci bendinde tanımlanan sahalarda ise özel avlanma plânlarına göre Bakanlıkça verilecek izinle avlanılabilir.
Av yılı içinde bazı av hayvanı türlerinin nesillerini devam ettiremeyecek sayıya düşmesinin söz konusu olduğu hâllerde, avlanmanın açık olduğu avlaklarda avlanmayı belli bir süre yasaklamaya ve gerektiğinde yeniden açmaya Bakanlık yetkilidir. Bu hususlarla ilgili esaslar Bakanlıkça belirlenir.”;
“Avlanma izni” başlıklı 14. maddesinde, “Avcılık belgesi sahibi avcılar, avlanmak istedikleri av yılına ait avlanma izin ücretini Döner Sermaye İşletmesine yatırmak suretiyle avlanma izni almak zorundadırlar. Avlanma izin ücreti Bakanlıkça, hayvan gruplarına, avlanmanın il, bölge veya ülke genelinde yapılmasına göre farklı olarak tespit edilebilir. Avlanma izni bir av yılı içindir.
Avlaklarda, avcılık belgesi ve avlanma izni olmadan avlanılamaz.
Özel avlaklarda üretilip salınan türlerin avlanması için gerekli izin, avlak sahibi veya işletenlerce ücreti karşılığı verilir. Bu ücretin %10’u Döner Sermaye İşletmesine yatırılır, aksi takdirde özel avlak kuruluş izni iptal edilir.
Avlanma izin ücretlerinin tahsili ve Döner Sermaye İşletmesine yatırılması ile ilgili esaslar Bakanlıkça tespit edilir.” denilmiş;
“Suç ve Kabahatlerin Takibi” başlığı altında düzenlenen 20. maddesinde, “(Değişik: 23/1/2008 – 5728/506 md.)
Avcılığın kontrolü, av hayvanlarının korunması, av yasaklarının takibi ve bu Kanunun 19 uncu maddesi kapsamında üretim yapan yerlerin denetimi Bakanlık ve Orman Genel Müdürlüğünce yapılır. 4/7/1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu ile 10/3/1983 tarihli ve 2803 sayılı Jandarma Teşkilât, Görev ve Yetkileri Kanunu hükümleri saklıdır.
Genel kolluk ile, av yasaklarının takibi ile görevli olan av koruma memurları ve saha bekçileri, bu Kanunda belirtilen yasaklara aykırı hareket edenleri avlanmadan men etmeye, haklarında tutanak düzenlemeye; yasaklanan fiillerin konusunu oluşturan veya bu fiillerin işlenmesi suretiyle elde edilen canlı veya cansız hayvanlar ve bunların türevleri ile avlanmada kullanması veya avlaklarda, pazaryeri ve ticarethanelerde bulundurulması yasak olan eşya ve vasıtalara elkoymaya ve bu amaçla yakalamaya görevli ve yetkilidir. Av yasağına aykırı hareket edenler, olay yerinde gerekli tutanaklar düzenlendikten sonra derhal serbest bırakılır. Hüviyeti tespit edilemeyenler vakit geçirilmeksizin hüviyeti tespit edilebilecek en yakın köyün muhtar veya ihtiyar heyetine ve bunlarla da tespiti mümkün olmazsa en yakın zabıta merkezine götürülür ve Kabahatler Kanununun 40 ıncı maddesine göre işlem yapılır. Görevli memurların bulunmadığı yerlerde, kır ve köy bekçileri ile köy muhtarları da aynı yetkiyi haizdir.
Elkonulan ve bulundurulması suç oluşturan silâhlar soruşturma evrakı ile birlikte Cumhuriyet başsavcılığına intikal ettirilir.
Canlı av hayvanları hemen, yaralı olanlar ise tedavi edildikten sonra doğaya salınır veya Türkiye’nin uluslararası sözleşmelerdeki taahhütleri de dikkate alınarak Bakanlıkça gerekli işlem yapılır.
Av koruma ve kontrollerinde Bakanlık görevlilerine veya güvenlik güçlerine gönüllü destek sağlamak üzere Bakanlıkça belirlenecek kişilere fahri av müfettişliği görev ve unvanı verilebilir. Fahri av müfettişleri; bu Kanuna göre yasak avlanma sayılan fiilleri işleyenler hakkında işlem yapılması amacıyla Genel Müdürlükçe kendilerine verilen tutanağı düzenleyerek en geç bir hafta içinde en yakın orman idaresi birimine teslim etmek mecburiyetindedir. Fahri av müfettişlerinin seçimi, eğitimi, görev ve yetkileri ile çalışma esas ve usulleri Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Avcılar talep hâlinde av koruma memurlarına, saha bekçilerine, polis ve jandarma ile köy ve kır bekçilerine, köy muhtarı ve ihtiyar heyeti üyelerine avlanma belge ve izinleri ile avladıkları hayvanları ibraz etmek zorundadırlar. Bu Kanuna aykırılık oluşturan fiillerin ihbarında ve talep hâlinde takibinde köy ve kır bekçileri, köy muhtarı ve ihtiyar heyeti üyeleri av koruma memurlarına ve saha bekçilerine yardıma mecburdurlar.
Av koruma memurları ve saha bekçilerinden; Bakanlıkça lüzum görülecek olanlara, Bakanlar Kurulunca belirlenen silâhlar demirbaş olarak verilir. Av koruma memurları ve saha bekçileri bu Kanunla kendilerine verilen görevlerini ifa sırasında silâhlarını 6831 sayılı Kanunun 78 inci maddesinde belirtilen hâllerde kullanabilirler.
Av koruma memurları görevlerini yaparken ilgili bakanlıkların görüşü alınarak, rengi ve biçimi Bakanlıkça tespit edilen resmî kıyafet giymek mecburiyetindedirler. Resmî kıyafetler, silâh, telsiz ve diğer teçhizat ile araç ve gereçler Bakanlıkça verilir.” denilmiş;
“Cezalar” üst başlığı altında düzenlenen “Yasaklara uymama” başlığı altında düzenlenen 21. maddesinde, “ (Değişik: 23/1/2008-5728/507 md.)
4 üncü maddenin birinci, ikinci ve altıncı fıkralarına aykırı hareket edenlere, 5 inci maddenin birinci ve ikinci fıkraları gereğince tespit edilen av miktarı ve avlanma süreleri dışında avlananlara, 12nci maddenin üçüncü fıkrası gereğince Bakanlıkça getirilecek yasaklara uymayanlara, her bir aykırılık için ayrı ayrı olmak üzere iki yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir.
4 üncü maddenin dördüncü fıkrası gereğince av ve yaban hayvanlarının beslendikleri ve barındıkları ortamı zehirleyenler, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca, faillerin avcılık belgesi iptal edilir ve kendilerine bir daha belge verilmez.
4 üncü maddenin beşinci fıkrası gereğince yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları ile üretme istasyonları ve benzeri sahalarda, bina ve tesislerin atıklarının arıtılmadan doğal ortama bırakılması nedeni ile yaban hayatının veya ekosistemin olumsuz yönde etkilenmesine sebebiyet verenlere ve tahrip edenlere fiilleri suç oluşturmadığı takdirde 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu hükümleri uygulanır.
Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerlerdeki yaban hayatı koruma ve geliştirme sahalarına izinsiz olarak kurulan yapı ve tesisler, masrafı yapı ve tesisi kurana ait olmak üzere, ilgili idare tarafından yıktırılır.
Bu Kanunda belirtilen yasak fiillerin fahri av müfettişleri tarafından işlenmesi halinde verilecek cezalar iki misli uygulanır. Yasak avlanma fiilini işleyen veya gerçeğe aykırı tutanak düzenleyen fahri av müfettişlerinin belgeleri iptal edilir ve kendilerine bir daha fahri av müfettişliği görevi verilmez.
5 inci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen hükümlere uymayan radyo ve televizyon kuruluşları hakkında 13/4/1994 tarihli ve 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Avlanmak suretiyle, bir canlı türünün yok olması tehlikesine ya da ekolojik dengenin bozulması tehlikesine neden olunması halinde, failler hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.”;
“İzinsiz veya yasak yerlerde avlanma” başlıklı 23. maddesinde, “Avlaklarda izin almadan avlananlara ve Merkez Av Komisyonunca avlanmanın yasaklandığı avlaklarda avlananlara iki yüz Türk Lirası, özel kanunlarla avlanmanın yasaklandığı sahalar ile 2nci maddenin 11, 12 ve 13 üncü bentlerinde tanımlanan saha ve istasyonlarda avlananlara, üç yüz elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.”;
“Avlanma esaslarına uymama ve belgesiz avlanma” başlıklı 24. maddesinde, “ (Değişik: 23/1/2008-5728/510 md.)
6 ncı maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında sayılan zehirle avlanma hariç diğer yasaklara ve esaslara aykırı hareket edenlere her bir aykırılık için ayrı ayrı olmak üzere yüz elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.
Zehirle avlananlar, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve elli günden az olmamak üzere adlî para cezası ile cezalandırılır. Ayrıca, faillerin avcılık belgesi iptal edilir ve bir daha belge verilmez.
Bu Kanuna göre alınması gereken avcılık belgesini almadan avlananlara üç yüz Türk Lirası; avlanma izni olmadan avlananlara ise yüz elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.
Yabancı avcılık belgesi veya geçici avcılık belgesi almadan avlananlara bin Türk Lirası idarî para cezası verilir.
Avcılık belgesini ve avlanma izin belgesini yanında taşımadan avlananlara yirmi Türk Lirası idarî para cezası verilir.”;
“Avdan men etme ve mülkiyetin kamuya geçirilmesi” başlıklı 28. maddesinde, “ (Değişik: 23/1/2008 – 5728/513 md.)
Bu Kanunla yasak edilen fiilleri işleyenler derhal avdan men edilir.
Bu Kanunun 20nci maddesi kapsamında elkonulan av hayvanları ve türevleri ile sair eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine mahallî mülkî amir tarafından karar verilir.
Mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilen cansız av hayvanları ile, avlanan hayvanlardan elde edilen ürünler ve sair eşya Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından satılarak bedeli Döner Sermaye İşletmesine gelir kaydedilir.
Canlı olarak el konulan ve özel bakım ve tedaviye muhtaç olmayan av hayvanları, Bakanlık yetkilileri tarafından başka bir şekilde değerlendirilmesine karar verilmediği takdirde, doğal yaşama ortamlarında serbest bırakılır.
Bu madde hükümlerine göre mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı verilmiş olsa bile, yasak avlanma ile yaban hayatında ve ekosistemde meydana gelen tahribat ve eksilme nedeniyle hükmolunacak tazminat av hayvanı türlerine göre Bakanlıkça tespit edilen değerler üzerinden hesaplanır. Hükmolunan tazminat, Döner Sermaye İşletmesine gelir kaydedilir.” hükmü yer almıştır.
4915 sayılı Kanun’da hangi hallerde idari para cezası verileceği düzenlenmiş, ancak bu Kanun uyarınca verilen idari para cezasına karşı kanun yoluna ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
Öte yandan, 30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde, “ (1) Bu Kanunun;
- a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,
- b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,
uygulanır” ” denilmiştir.
Aynı Kanun’un 27. maddesine, 5560 sayılı Kanun ile eklenen sekizinci fıkrada ise; idari yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararların da verilmiş olması halinde; idari yaptırım kararına ilişkin hukuka aykırılık iddialarının, bu işlemin iptali talebiyle birlikte idari yargı merciinde görüleceği kurala bağlanmış, bu maddenin gerekçesinde de bu hükümle, Kabahatler Kanunu’ndaki düzenlemelerin ortaya çıkardığı bağlantı sorununa çözüm getirilmesinin amaçlandığı ifade edilmiştir.
19.12.2006 tarihinde yürürlüğe giren bu düzenlemeye göre, Kabahatler Kanunu’nun; idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı; diğer kanunlarda görevli mahkemenin gösterilmesi durumunda ise uygulanmayacağı ancak; idari yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararların da verilmiş olması halinde; idari yaptırım kararına ilişkin hukuka aykırılık iddialarının, bu işlemin iptali talebiyle birlikte idari yargı merciinde görüleceği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nce de, idari para cezası yönünden oluşan olumsuz görev uyuşmazlıklarının çözümünde, idari para cezasına konu işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması ve dosya içeriğinden bu kararın idari yargı yerinde dava konusu edildiğinin anlaşılması halinde; idari para cezasına ilişkin kararın hukuka aykırılığı iddiasının da, idari yargı yerinde görüleceği sonucuna varılarak, idari yargı yerince verilen görevsizlik kararlarının kaldırılmasına karar verilmiştir.
Görev kuralları kamu düzenine ilişkin olduğundan, görev konusunda taraflar için bir müktesep hak doğmayacağı; bu nedenle, yeni bir yasayla kabul edilen görev kurallarının, geçmişe de etkili olacağı, bilinen bir genel hukuk ilkesidir.
Davanın açıldığı andaki kurallara göre görevli olan mahkeme, yeni bir yasa ile görevsiz hale gelmiş ise, (davanın açıldığı anda görevli olan ve fakat yeni yasaya göre görevsiz hale gelen) mahkemenin görevsizlik kararı vermesi gerekeceği; ancak, yeni yasadaki görev kuralının, değişikliğin yürürlüğe girmesinden sonra açılacak davalarda uygulanacağına dair intikal hükümlerinin varlığı halinde, mahkemece görevsizlik kararı verilemeyeceği açıktır.
Diğer taraftan, dava görevsiz mahkemede açılmış, bu sırada yapılan bir kanun değişikliği ile görevsiz mahkeme o dava için görevli hale gelmiş ise, mahkeme, artık görevsizlik kararı veremeyip (yeni kanuna göre görevli hale geldiği için) davaya bakmaya devam etmesi gerekir.
İncelenen uyuşmazlıkta, öngörülen idari para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nda da idari para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği, ancak; idari para cezasına konu işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak “tazminat” kararı da verildiği ve idari yargı yerinde dava konusu edildiği anlaşıldığından; idari para cezasına ilişkin kararın hukuka aykırılığı iddiasının da, idari yargı yerinde görüleceği kuşkusuzdur.
Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesi ve aynı Kanunun 27. maddesine 5560 sayılı Kanun’la eklenen sekizinci fıkra hükmü bir arada değerlen-dirildiğinde, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca verilen para cezasına ve tazminata karşı açılan davanın çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, Konya 2. İdare Mahkemesi’nin 08.03.2019 gün ve E:2019/235 sayılı başvurusunun reddine karar verilmesi gerekmiştir.
S O N U Ç: Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Konya 2. İdare Mahkemesi’nin 08.03.2019 gün ve E:2019/235 sayılı BAŞVURUSUNUN REDDİNE, 08.07.2019 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Hicabi DURSUN | Üye Şükrü BOZER | Üye Mehmet AKSU | Üye Birol SONER |
Üye Süleyman Hilmi AYDIN | Üye Aydemir TUNÇ | Üye Nurdane TOPUZ |