DEĞİŞİK KAMU KURULUŞLARINDA GEÇEN HİZMET SÜRELERİ HİZMET SÜRELERİNİN BİRLEŞTİRİLMESİ KIDEM TAZMİNATI 1475 S. İŞ KANUNU ( 14. maddesi yürülükte ) [ Madde 14 ] 2247 S. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN KURULUŞ VE İŞLEYİŞİ HAK… [ Madde 14 ] 5521 S. İŞ MAHKEMELERİ KANUNU [ Madde 1 ]

Hukuk Bölümü 1995/58 E., 1995/49 K.

• DEĞİŞİK KAMU KURULUŞLARINDA GEÇEN HİZMET SÜRELERİ
• HİZMET SÜRELERİNİN BİRLEŞTİRİLMESİ
• KIDEM TAZMİNATI

• 1475 S. İŞ KANUNU ( 14. maddesi yürülükte ) [ Madde 14 ]

• 2247 S. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN KURULUŞ VE İŞLEYİŞİ HAK… [ Madde 14 ]

• 5521 S. İŞ MAHKEMELERİ KANUNU [ Madde 1 ]

“İçtihat Metni”

OLAY : Davalı kurumda önce memur, sonra sözleşmeli olarak çalışan ve 1990 yılında Sosyal Sigortalar Kurumuna bağlı olarak emekli olan davacı, daha önce DSİ Genel Müdürlüğünde işçi statüsünde çalışmış olduğunu ileri sürerek, bu hizmetinden dolayı hakettiği kıdem tazminatına ilişkin isteminin, DHMİ. Genel Müdürlüğünce reddedildiğini ileri sürerek, hizmetine göre hesaplanacak kıdem tazminatının ödenmesi istemiyle 17.9.1990 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 7. İŞ MAHKEMESİ; 1.7.1991 gün ve E.1990/18, K.1991/1326 sayıyla: Davacının 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi bulunduğu sırada sözleşmeli personel statüsündeyken emekli olduğunu, bu nedenle 1475 sayılı İş Yasası`

`na tabi işçi olmadığını belirterek, davanın çözümünün idare mahkemesinin görevine girdiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; karar, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi`

`nin 7.10.1991 gün ve 11439-12884 sayılı kararıyla onanmak suretiyle kesinleşmiştir.

Davacı aynı istekle 6.11.1992 tarihinde idari yargı yerine başvurmuştur.

ANKARA 3. İDARE MAHKEMESİ; 24.3.1995 gün ve E.1992/1596, K.1995/733 sayıyla: Davacının 506 sayılı Yasa kapsamında çalıştığı süreye isabet eden ve 1475 sayılı İş yasasıyla düzenlenmiş bulunan kıdem tazminatının ödenmesini istediğini; 5521 sayılı İş Mahkemeleri Yasası`

`nın 1. maddesinde, İş Mahkemelerinin, İş yasası`

`na göre işçi sayılanlarla iş veren arasında iş akdinden ve İş Yasası`

`na dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarına bakmakla görevli olduğu, bu nedenle davanın çözümünün adli yargı yerinin görevine girdiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Davacının, meydana gelen olumsuz görev uyuşmazlığının çözümlenmesi istemine ilişkin 13.9.1995 tarihli dilekçesi üzerine adli ve idari yargı dosyaları idare mahkemesi başkanlığının 14.9.1995 tarihli yazıları ekinde Uyuşmazlık Mahkemesi`

`ne gönderilmiştir.

Böylece, adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa`

`nın 14. maddesinde belirtilen şartlarda olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü, Selçuk Tüzün`

`ün Başkanlığında, O. Hulusi Mustafaoğlu, Süleyman Sezen, Nursel Aymakoğlu, Gürsoy Gönenç, Erol Alpar ve Ertuğrul Taka`

`nın katılmaları ile yaptığı 11.12.1995 günlü toplantıda, raportör Hakim Ayten Anıl`

`ın raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; toplantıya, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı yerine katılan Savcı İsmet Gökalp ile Danıştay Başsavcısı yerine katılan Savcı Sinan Yörükoğlu`

`nun adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki yazılı düşünceleri doğrultusundaki sözlü açıklamaları da alındıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Davacı, 1960-1973 tarihleri arasında DSİ Genel Müdürlüğünde işçi olarak çalışmış, daha sonra Devlet Hava Meydanları İşletmesinde 1973-1986 yılları arasında da Emekli Sandığına bağlı memur olarak çalışırken, aynı yerde sözleşmeli statüye geçerek 506 sayılı Yasa kapsamında, 1990 yılında emekli olmuştur. Davacı ilk işe başladığı yıldan emekli olduğu tarihe kadar geçen süre içinde hesaplanacak kıdem tazminatının kendisine ödenmesini istemektedir.

Devlet Hava Meydanları İşletmesi, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak kurulmuş bir Kamu İktisadi Kuruluşudur.

KİT Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 sayılı KHK.nin Bazı Maddelerinin Kaldırılmasına Dair 399 sayılı KHK.nin geçici 8. maddesinde, kararname eki I sayılı cetveldeki kadrolara geçmek istemeyerek ayrılanlara (sözleşmeli personele) iş sonu tazminatı ödeneceği kabul edilmiştir.

1475 sayılı İş Yasası`

`nın 29.7.1983 gün ve 2869 sayılı Yasayla değişik “Kıdem Tazminatı” başlıklı 14. maddesinin 17.10.1980 gün ve 2320 sayılı Yasayla değişik fıkrasında: “… TC. Emekli Sandığı Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanunu veya yalnız Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak, sadece aynı, ya da değişik kamu kuruluşlarında geçen hizmet sürelerinin birleştirilmesi suretiyle Sosyal Sigortalar Kanununa göre yaşlılık veya malüllük aylığına ya da toptan ödemeye hak kazanan işçiye, bu kamu kuruluşlarında geçirdiği hizmet sürelerinin toplamı üzerinden son kamu kuruluşu işverenince kıdem tazminatı ödenir…” bu madde de geçen kamu kuruluşları deyimi, genel, katma ve özel bütçeli idareler ile 468 sayılı Yasa`

`nın 4. maddesinde sayılan kurumları kapsar…” denilmekte; aynı Yasa`

`ya, 5.05.1991 gün ve 2457 sayılı Yasayla getirilen Ek Madde: 2 sinde de: “Kanuna veya Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak kurulan kurum ve kuruluşların haklarında 1475, 854 ve 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmayan personeli ile, kamu kuruluşlarında sözleşmeli olarak istihdam edilenlere mevzuat veya sözleşmelerine göre kıdem tazminatı niteliğinde yapılan ödemeler kıdem tazminatı sayılır ve bu Kanun`

`un 14. maddesindeki esaslara ve miktarlara göre ödenir…” hükmü yer almaktadır.

Bu açıklamalardan sözleşmeli personelin emekli olması halinde iş sonu tazminatı ödeneceği, bu ödemenin kıdem tazminatı sayıldığı ve 1475 sayılı Yasa`

`nın 14. maddesine göre hesaplanacağı ve değişik sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak geçen sürelerin birleştirilerek tazminatın hesaplanmasında gözönüne alınacağı anlaşılmaktadır.

Nitekim, davacının kıdem tazminatı istemine karşılık idarece verilen cevapta, davacıya ancak iş sonu tazminatı ödenmesinin mümkün olduğu belirtilmiştir. Bu da, davacının alacağı tazminatın, kıdem tazminatı veya işsonu tazminatı da olsa 1475 sayılı İş yasası uyarınca hesaplanıp ödeneceğini göstermektedir.

5521 sayılı İş Mahkemeleri Yasası`

`nın 1. maddesinde: İş Yasası`

`na dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının İş Mahkemelerinde çözümleneceği belirtilmiştir.

İş sonu tazminatı veya kıdem tazminatının İş Yasasında yer alması ve 5521 sayılı yasayla 1475 sayılı İş Yasası`

`na yapılan gönderme karşısında, davanın görüm ve çözümünün adli yargı yerine ait olduğu, bu nedenle Ankara 7. İş Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın adli yargı yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle Ankara 7. İş Mahkemesi`

`nin 1.7.1991 günlü, E.1990/18, K.1991/1326 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına, 11.12.1995 gününde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.